Dzisiaj przygotowałem smakowity kąsek dla wszystkich studentów pedagogiki. Podczas pisania pracy magisterskiej nie uciekniecie od metod badań pedagogicznych. Niestety. Trochę dzisiaj Wam ułatwię zadanie, po kolei opiszę poszczególne zagadnienia z zakresu metodologi badań pedagogicznych.
Materiał opracowałem kilka lat temu, każda definicja ma swój przypis. Poniższy tekst jest dla Was pomocą, NIE KOPIUJCIE do go swoich prac licencjackich/magisterskich. Przy opisywanie definicji korzystałem z fachowej listeratury (Pilch, Łobocki, Sztumski). W razie pytań, śmiało piszcie na mejla 😀
Przedmiot Badań
Według Zbigniewa Skornego przedmiot badań to „określony zbiór zjawisk, przedmiotów lub osób. Badanie psychologiczne i pedagogiczne dotyczą wybranej kategorii osób określanej mianem populacji” (Z. Skorny „Prace magisterskie z psychologii i pedagogiki: przewodnik metodyczny dla studiujących nauczycieli”, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne)
Czym jest cel badań?
[sociallocker id=”10624″] [/sociallocker]
Według Słownika Języka Polskiego cel jest to:”miejsce, do którego się zmierza: to do czego się dąży, co się chce osiągnąć”
Celem poznania jest: „zdobycie wiedzy maksymalnie ścisłej, maksymalnie pewnej, maksymalnie ogólnej, maksymalnie prostej, o maksymalnej zawartości informacji” (T. Pilch „Zasady badań pedaogicznych: strategie ilościowe i jakościowe”, Wydawnictwo Żak 2001, str. 23)
Cele badań można podzielić na:
- eksploracyjne
- opisowe
- wyjaśniające
„Celem badań pedagogicznych jest poznanie naukowe istniejącej realnie, doświadczalnie rzeczywistości społecznej, opis jakiegoś zjawiska, instytucji lub jednostki. Oprócz funkcji poznawczej badania pedagogiczne spełniają także funkcje praktyczno-użyteczne” (W. Dutkiewicz „Podstawy metodologii badań do pracy magisterskiej i licencjackiej z pedagogiki”, Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2001, str. 50)
Władysław Zaczyński przedstawia cel badań jako: „bliższe określenie, do czego zmierza badacz, co pragnie osiągnąć w swoim działaniu. Uzasadnienie potrzeby formułowania celu w koncepcji wydaje się zbyteczne, gdy pamiętamy o tym, że praca badacza należy do działań najbardziej na cel ukierunkowanych. Podany w koncepcji cel musi legitymować się konkretnością, jasnością i realnością. Realność celu polega z kolei na wytyczeniu takich zamierzeń, które leżą w granicach możliwości danego badacza.” (W. Zaczyński „Praca badawcza nauczyciela”, WSIP Warszawa, str. 86)
Zobacz również: Metodologia badań pedagogicznych – hipoteza, metody badań
Co to jest problem badawczy?
Przed podjęciem badań pedagogicznych należy uświadomić sobie problemy, ale także hipotezy określające cel i zakres planowanych przedsięwzięć badawczych.
Problem badawczy „to pytanie o naturę badanego zjawiska, o istotę związków między zdarzeniami lub istotami i cechami procesów, cechami zjawiska, to mówiąc inaczej uświadomienie sobie trudności z wyjaśnieniem i zrozumieniem określonego fragmentu rzeczywistości, to mówiąc jeszcze inaczej deklaracja o naszej niewiedzy zawarta w gramatycznej formie pytania” (T. Pilch „Zasady badań pedagogicznych: strategie ilościowe i jakościowe”, Wydawnictwo Żak, Warszawa 2001, str. 43.
Natomiast według Stefana Nowaka problem badawczy „to tyle, co pewne pytanie lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie” (M. Łobocki „Wprowadzenie do metod badań pedagogicznych”, Wydawnictwo Impuls, Kraków 2007, str. 103).
Inny badacz Józef Pieter przedstawia, że „problemy badawcze są to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych. Wysuwając je zadajemy pytanie „przyrodzie” i „otoczeniu”. A nie osobie drugiej. Staramy się znaleźć odpowiedzi na postawione pytanie poprzez własny wysiłek, nie zaś przez oczekiwanie gotowej odpowiedzi od innego człowieka” (J.Pieter „Ogólna metodologia pracy naukowej”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wadawnictwo PAN, str 55).
Istnieje wiele podziałów problemów badawczych. „Janusz Sztumski biorąc za kryterium przedmiot, zakres i rolę, jaką pełnią problemy, wyróżnia problemy:
- teoretyczne i praktyczne
- ogólne i szczegółowe
- podstawowe i cząstkowe „(J. Sztumski „Wstęp do metod i techniki badań społecznych”, Katowice 1999, Śląsk, str. 51
Aby sformułować problemy badawczy, należy przestrzegać trzech podstawowych zasad:
a) muszą wyczerpać zakres niewiedzy, zawartej w temacie
b) należy zwrócić uwagę na wszystkie zależności między zmiennymi
c) musi być rozstrzygalny empiryczne oraz mieć wartość praktyczną
Ok, przebrnęliśmy przez pierwszą część zagadnień związanych z metodologią badań pedagogicznych. W kolejnym wpisie opiszę hipotezy, metody badań pedagogicznych. Oj będzie się działo 🙂
